این کتاب که یکی از تأثیرگذارترین آثار عصر روشنگری است گفتاری در مورد منشأ و اساس نابرابری است و تحت عنوان گفتاری درباره ی نابرابری در این به چاپ رسیده است. این کتاب اثری از فیلسوف ژان ژاک روسو است و در سال 1755 نوشته شده است. .این گفتمان که تحقیقی بسیار بدیع در مورد سیاست و طبیعت انسانی است، دیدگاهی نظری از مردم در شرایط پیش از اجتماعی و تأثیرات متعاقب آن تمدن ارائه می‌کند. نویسنده نظریه تکاملی را توسعه می‌دهد که داروینیسم را پیش‌بینی می‌کند و جنبه‌هایی از اخلاق، جامعه‌شناسی و معرفت‌شناسی را در بر می‌گیرد.
روسو برای اولین بار در این اثر تصور خود را از وضعیت طبیعت انسانی آشکار می‌کند. او سپس روشی را توضیح می دهد که از نظر او، مردم ممکن است جامعه مدنی را ایجاد کرده باشند، و این او را به این نتیجه می رساند که مالکیت خصوصی منبع اصلی و اساس همه نابرابری ها است. متن در سال 1754 در پاسخ به یک مسابقه ی جایزه دار نوشته شده است. آکادمی دیژون در پاسخ به این درخواست: منشأ نابرابری در بین مردم چیست و آیا قانون طبیعی مجاز است؟ روسو با رساله خود برنده نشد (همانطور که برای گفتار در مورد هنر و علوم هم نتوانست برنده شود).
ژان-ژاک روسو فیلسوف، نویسنده، آهنگ‌ساز اهل جمهوری ژنو، در سدهٔ هجدهم و اوج دورهٔ روشنگری اروپا می‌زیست. اندیشه‌های او در زمینه‌های سیاسی، ادبی و تربیتی، تأثیر بزرگی بر معاصران گذاشت. نقش فکری او که سال‌های زیادی از عمرش را در پاریس سپری کرد، به عنوان یکی از راه‌گشایان آرمان‌های انقلاب کبیر فرانسه قابل انکار نیست.